اینکوترمز CFR یکی از قواعد تجارت بین‌المللی است که بر اساس آن “فروشنده مسئولیت حمل کالا را تا زمانی که کالا به بندر مقصد برسد بر عهده دارد”. پس از آن، زمانی که کالا به خریدار در بندر مقصد تحویل داده می‌شود، مسئولیت هرگونه ریسک از جمله آسیب‌دیدگی یا از بین رفتن کالا به خریدار منتقل می‌شود. به عبارت دیگر، فروشنده هزینه‌های حمل کالا را پرداخت می‌کند اما کالا را بیمه نمی‌کند.
جهت مطالعه سایر قواعد روی کلمه اینکوترمز 2020 کلیک نمایید.
تعریف اینکوترمز CFR در حمل دریایی
CFR مخفف “Cost and Freight” به معنی هزینه و کرایه می باشد. این اصطلاح نشان‌دهنده آن است که فروشنده هزینه حمل کالا تا بندر مقصد را تقبل می‌کند. این قاعده بیشتر برای کالاهایی که از طریق حمل دریایی جابه‌جا می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای کالاهای بالک (Bulk) یا کانتینری مناسب است، اما برای کالاهایی که به صورت تکی یا پارسلی حمل می‌شوند کاربرد ندارد.
جهت مطالعه بیشتر در این باره روی کلمه حمل دریایی کلیک نمایید.
وظایف خریدار و فروشنده در اینکوترمز CFR
| بخش | الزامات فروشنده | الزامات خریدار |
|---|---|---|
| 1: الزامات عمومی | ارائه کالا و صورتحساب فروش مطابق قرارداد و عرف یا توافق. | پرداخت بهای کالا مطابق قرارداد و شرایط توافق‌شده. |
| 2: تحویل کالا | تحویل کالا روی کشتی یا تأمین کالا مطابق شرایط توافق‌شده. | تحویل گرفتن کالا طبق شرایط 2. |
| 3: انتقال ریسک | مسئولیت ریسک تا زمان تحویل کالا. | مسئولیت ریسک پس از تحویل یا در صورت عدم ارسال اعلامیه (10). |
| 4: حمل‌ونقل | بستن قرارداد حمل تا مقصد و رعایت الزامات ایمنی حمل. | مسئولیتی در بستن قرارداد حمل ندارد. |
| 5: بیمه | اطلاعات بیمه به درخواست خریدار ارائه می‌شود؛ مسئولیتی در بستن بیمه ندارد. | مسئولیتی در بستن قرارداد بیمه ندارد. |
| 6: سند حمل | تهیه سند حمل کالا برای خریدار که اثبات مالکیت را ممکن سازد. | پذیرش سند حمل طبق شرایط 6. |
| 7: تشریفات گمرکی | انجام تشریفات صادرات و کمک به واردات به هزینه خریدار. | انجام تشریفات واردات و کمک به تشریفات صادرات به هزینه فروشنده. |
| 8: بازرسی و بسته‌بندی | پرداخت هزینه‌های بازرسی، بسته‌بندی و شماره‌گذاری کالا. | مسئولیتی در این خصوص ندارد. |
| 9: تخصیص هزینه‌ها | پرداخت هزینه‌های مربوط به تحویل کالا، حمل، صادرات و اسناد تحویل. | پرداخت هزینه‌های واردات، ترانزیت و هزینه‌های مرتبط با همکاری فروشنده. |
| 10: اعلامیه‌ها | ارسال اعلامیه تحویل کالا و هر اعلامیه موردنیاز خریدار. | ارسال اعلامیه زمان و مکان دقیق دریافت کالا در صورت توافق. |
بررسی تحویل و ریسک های فروشنده در CFR
با توجه به مفهوم “Cost and Freight” و پرسش درباره “CFR چیست”، متوجه می‌شویم که این قاعده عمدتاً در حمل و نقل دریایی کاربرد دارد و برای حمل و نقل ریلی و زمینی استفاده نمی‌شود.
در CFR، فروشنده موظف است هزینه حمل و نقل کالا تا بندر مقصد را پرداخت کند و مسئولیت تشریفات صادرات را به عهده دارد. پس از بارگیری کالا بر روی کشتی، ریسک هرگونه خسارت به خریدار منتقل می‌شود.
بررسی تحویل و ریسک های خریدار در CFR
پس از بارگیری کالا در کشتی، اگر کالا به مقصد نرسد یا آسیب ببیند، فروشنده هیچ مسئولیتی ندارد. مسئولیت این فرآیند پس از بارگیری کالا بر عهده خریدار است و فروشنده تنها وظیفه تحویل کالا و پرداخت هزینه حمل را دارد.
در CFR، بیمه بار نیز بر عهده فروشنده نیست، بنابراین توصیه می‌شود خریدار خود اقدام به بیمه کردن کالا کند تا در صورت بروز خسارت، از پوشش بیمه بهره‌مند شود. به منظور جلوگیری از خسارات و هزینه‌های اضافی، استفاده از شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی توصیه می‌شود.
اهمیت بندر تحویل و بندر مقصد در اینکوترمز CFR
بندر تحویل مکانی است که فروشنده کالا را به خریدار تحویل می‌دهد. این بندر می‌تواند بندر بارگیری یا بندر تخلیه باشد و زمان تحویل و انتقال ریسک را مشخص می‌کند. بندر مقصد جایی است که کالا به آن حمل می‌شود. ممکن است این بندر نهایی یا میانی باشد و تعیین‌کننده هزینه حمل و نقل است.
تفاوت بین بندر تحویل و بندر مقصد
بندر تحویل و بندر مقصد در اینکوترمز CFR ممکن است یکسان یا متفاوت باشند. اگر هر دو بندر یکی باشند، کالا با یک کشتی و بدون تغییر وسیله حمل به مقصد می‌رسد. اما اگر این دو بندر متفاوت باشند، کالا با چندین وسیله حمل یا چند کشتی به مقصد می‌رسد. در این صورت، فروشنده تنها هزینه حمل تا بندر تحویل را پرداخت می‌کند و خریدار هزینه‌های حمل از بندر تحویل تا مقصد را تقبل می‌کند.
لزوم درج نام بندر حمل و نقطه مقصد در قرارداد
در قرارداد CFR حتماً باید نام بندر حمل ذکر شود. این انتخاب می‌تواند تأثیر زیادی بر ریسک‌ها و هزینه‌ها داشته باشد. اگر بندر حمل مشخص نشود، فروشنده می‌تواند کالا را از هر بندری ارسال کند که ممکن است به نفع خریدار نباشد و هزینه‌های بیشتری برای او ایجاد کند. بنابراین، لازم است که نام بندر حمل به صورت دقیق و روشن در قرارداد ذکر شود.
تفاوت نقطه مقصد و بندر مقصد در اینکوترمز CFR
نقطه مقصد جایی است که کالا در بندر تخلیه به آن منتقل می‌شود و می‌تواند انبار، کارخانه یا هر محل دیگری باشد. بندر مقصد مکانی است که کالا به آن حمل می‌شود.
ممکن است این دو مکان یکسان یا متفاوت باشند. نقطه مقصد برای هر دو طرف اهمیت دارد زیرا فروشنده باید از رسیدن کالا به آن اطمینان حاصل کند و خریدار مسئول ترخیص کالا در این محل است.
ترخیص برای صادرات و واردات در اینکوترمز CFR
در CFR، فروشنده مسئول ترخیص کالا برای صادرات است و باید هزینه‌ها و مالیات‌های مربوطه را بپردازد. او همچنین موظف است اسناد لازم برای ترخیص کالا را تهیه کند. از سوی دیگر، خریدار مسئول ترخیص واردات است و باید قوانین گمرکی کشور واردکننده را رعایت کند و هزینه‌های ترخیص را بپردازد.
فرمول محاسبه قیمت CFR: قیمت کالا + هزینه حمل آن تا بندر مقصد
عوامل مؤثر بر قیمت CFR
قیمت کالا و هزینه حمل تا بندر مقصد دو عامل اصلی در تعیین قیمت CFR هستند. قیمت کالا بر اساس نوع، کیفیت، عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و هزینه حمل به عواملی چون فاصله، وسیله حمل و بندر مقصد بستگی دارد.
مزایا و معایب اینکوترمز CFR
CFR مزایایی مانند کاهش هزینه‌های حمل برای فروشنده و کنترل بیشتر خریدار بر کالا پس از تحویل دارد. از معایب آن برای خریدار، خطرات حمل و نقل و عدم پوشش بیمه‌ای کافی است و برای فروشنده نیز عدم اطلاع از وضعیت کالا پس از تحویل می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
مزایای CFR Incoterms
- سادگی فرایند تجارت بین‌الملل؛
- تعیین حدود مسئولیت طرفین؛
- تعیین هزینه‌های هر دو طرف قرارداد؛
- شفاف‌سازی ریسک‌های محتمل تجاری موجود بین خریدار و فروشنده؛
- جلوگیری از بروز اختلافات ناشی از تفسیر نادرست اصطلاحات بکار رفته در قراردادهای تجاری.
معایب CFR Incoterms
- عدم اشاره به انتقال مالکیت کالاها، نقض قراردادها و مسئولیت محصول (به‌عبارت‌دیگر، عدم اشاره به نوع مالکیت)؛
- عدم تعیین هزینه‌های مربوط به بار؛
- عدم تعیین روش پرداخت معاملات؛
- خطرات برای فروشنده و خریدار؛
- عدم پوشش بیمه؛
- محدودیت جغرافیایی CFR در لجستیک دریایی؛
- ریسک در حین حمل و نقل و تخلیه بار در بندر.
شرایط مناسب برای استفاده از اینکوترمز CFR
CFR برای حمل کالاهای حجیم و کانتینری مناسب است، به ویژه زمانی که کشورهای دارای بنادر با هزینه حمل پایین باشند و قراردادهای شفاف بین طرفین برقرار شود.
تفاوت اصلی CFR و CIF
در CFR، فروشنده فقط مسئول هزینه‌های حمل و نقل است و خریدار باید بیمه را به عهده بگیرد. در حالی که در CIF، علاوه بر هزینه‌های حمل و نقل، فروشنده موظف به تأمین بیمه نیز هست.
این دو روش بیشتر در حمل و نقل دریایی استفاده می‌شوند و مناسب برای حمل کالاهای حجیم و بین‌المللی هستند.
CFR (Cost and Freight)
- در روش CFR، فروشنده موظف است هزینه‌های حمل و نقل کالا تا مقصد توافق شده را پرداخت کند.
- اما مسئولیت ریسک‌ها و خطرات از لحظه‌ای که کالا از کشتی در مبدأ بارگیری می‌شود به خریدار منتقل می‌شود.
- نکته مهم در CFR این است که هزینه بیمه بر عهده فروشنده نیست. یعنی اگر خریدار بخواهد کالا بیمه شود، باید خود آن را تهیه کند.
CIF (Cost, Insurance, and Freight)
- در روش CIF، علاوه بر پرداخت هزینه‌های حمل و نقل، فروشنده موظف است کالا را تا مقصد توافق شده بیمه کند.
- ریسک‌ها و خطرات نیز همانند CFR، از زمانی که کالا از کشتی بارگیری می‌شود به خریدار منتقل می‌شود.
- فروشنده باید بیمه حداقلی را که شامل پوشش حداقلی از ریسک‌هاست برای کالا تهیه کند. اگر خریدار بخواهد بیمه کامل‌تری داشته باشد، باید بیمه اضافی خریداری کند.
در این باره بیشتر مطالعه بفرمایید، روی کلمه اینکوترمز CIF کلیک نمایید.
کلام آخر
اینکوترمز CFR مسئولیت حمل کالا را تا بندر مقصد به فروشنده محول می‌کند، اما پس از آن تمامی ریسک‌ها و هزینه‌ها به عهده خریدار است. برای اطلاعات بیشتر، توصیه می‌شود با مشاوران حرفه‌ای مشورت کنید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
